Vandaag 1 november, grijs en somber, warm en nat. Waar is de tijd, dat we de begraafplaats bezochten op deze obligate datum en met bevroren tenen weer huiswaarts reden? Een lang geleden verhaal. In de eerste plaats, omdat er van vriesweer nog zelden sprake is en in de tweede plaats, omdat we niet meer naar begraafplaatsen rijden met obligate herdenkingsbloemen. Al onze gestorvenen, ook Benjamin, werden gecremeerd en hun as verstrooid. Zijn ze verdwenen uit onze hoofden en harten, omdat er geen grafzerk of urne is? Natuurlijk niet! Niemand die je ooit lief was verdwijnt in het niets. Integendeel, iemand verliezen maakt je tot een vat vol herinneringen, waaruit je dagelijks de nodige warmte en blijvende liefde kunt putten. Er lopen tal van bedradingen met mensen waar je van hield. Deze eerste novemberdag geeft daar geen meerwaarde aan voor mij. Alle respect natuurlijk voor mensen, die daar juist wel nood aan hebben. Verdriet en verlies dragen we elk op onze eigen manier en dat is goed.
De laatste tijd verslond ik nogal wat ‘leesvoer’. Ik hou vooral van het luchtige genre. Beetje romantiek, beetje geschiedenis. Niet te ingewikkeld, geen te intellectuele literatuur. Graag boeken met een positief einde, kwestie van de dagdagelijkse realiteit een beetje te ontlopen, zonder er veel inspanning te moeten voor doen. Maar … blijkbaar raak ik met het ouder worden vlugger ontroerd en komen de tranen soms zo maar uit mijn ogen vallen bij het lezen.Het begon met het boek: ‘Het geheime kistje van Ella’. Een verhaal gesitueerd tijdens de jaren 1941-1944 in Wit Rusland. Hoe een jong, joods meisje haar volledige familie op beestachtige wijze ziet uitmoorden door de Duitsers. Zij is de enige overlevende en belandt in het verzet, waar ze de kans krijgt om wraak te nemen. Na haar overlijden blijkt niemand, haar dochter noch haar kleindochter, ooit iets van haar verleden te hebben geweten. Een paar dagen later, nam ik ons wekelijks leesvoer ter hand: de gekende Humo. Daarin las ik de reportage over de Rave moordpartij in Gaza-Israël. Op identiek dezelfde, beestachtige manier als in het boek werden daar tal van jonge mensen vermoord. En weer kreeg ik tranen in mijn ogen. Tachtig jaar verder staan we nog altijd op dezelfde voet van toen. Hoe is dat toch mogelijk? Hoe kunnen mensen zo wreed zijn tegenover elkaar? Ik was er een paar dagen het hart van in.
Verleden week nam ik dan ‘Al het blauw van de hemel’ ter hand. Een turf van een boek, meer dan zeshonderd bladzijden. Deze kanjer stond al weken nummer één genoteerd in de standaardboekhandel. Fantastisch mooi! Hartverwarmend en hartbrekend. En weer waren daar de waterlanders. Ja, ik kan er niets aan doen … ik word/ben een ‘softy’! Ondertussen is er al weer een vernieuwde uitgave (andere omslag) van ‘Een vingerafdruk van verdriet’ van Manu Keirse uit. Een mooi boekje over hoe omgaan met verdriet en verlies. Ik moet hem dankbaar zijn, want er staat één van mijn teksten in, waardoor ik vooral in Nederland, bescheiden bekend ben, omdat mijn gedicht daar heel veel gebruikt wordt. En dat doet me dan weer glimlachen!
er bestaat verdriet
dat altijd
een schoenmaat
te groot blijft
voor een mens
een schoenmaat
die het stappen
moeilijk maakt
en een mens
verloren doet lopen
een schoenmaat
die nooit meer
te vullen is
Doris Dorné – 1 november 2024
Eén reactie
ik las’ Al het blauw van de hemel’ ook en het boek liet me niet los.
Mooi en ontroerend!